ارز به مقدار واحد پولی گفته می‌شود که شما برای تهیه واحد پولی دیگر به آن احتیاج خواهید داشت با توجه به مفهوم ارز می‌توان گفت که اهمیت ارزش ارز تأثیر بسزایی در قیمت تمام شدن کالاهای وارداتی برای مردم خواهد داشت. با توجه به اینکه ارزش ارز همواره همراه با نوسانات است این نوسانات می‌توانند به قیمت‌ها و ثبات بازار داخلی ضربه وارد کنند. اینجا است که دولت چنین تشخیص داده است به کمک طرح ارز دولتی نسبت به این نوسانات مدیریت به خرج دهد. ارز دولتی که انواع مختلفی مانند ارز نیمایی دارد توسط دولت برای تجار و بازرگانان تامین شده و بعد به واسطه صرافی‌های امن منتقل می‌گردد. سیاست‌هایی در خصوص کالاهایی که واردات آن‌ها مشمول ارز دولتی می‌شود وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی کرده و به جایگاه لوازم آرایشی و بهداشتی در میان این لیست نگاهی می‌اندازیم.
چه زمانی ارز دولتی وارد کار می‌شود؟
همان طور که گفته شد طرح ارزهای دولتی برای مدیریت قیمت محصولات اساسی و همچنین ترغیب بازرگانان به سوی انجام معاملات بین المللی اجرایی شده است. با وجود چنین طرحی بازرگانان می‌توانند برای دریافت ارزی ارزان‌تر نسبت به قیمت ارز آزاد به دولت مراجعه کنند. با این کار قیمت تمام شده کالاهای اساسی بسیار پایین‌تر خواهد بود و از سوی دیگر تمامی معاملات و کالاهای وارداتی زیر نظر دولت صورت می‌گیرد و دولت می‌تواند نسبت به آن‌ها آگاه باشد. ارز دولتی به شکل ویژه برای کالاهای اساسی مصرف می‌شود در حقیقت این نوع ارز تنها شامل سه سطح ابتدایی اولویت بندی کالاها می‌شود. این سه سطح شامل فرآورده‌های دارویی٬ دانه‌های روغنی و بذرها٬ دام و طیور است که همه این‌ها رابطه مستقیم با نیازهای روزمره مردم داشته و می‌تواند برای آن‌ها محصولاتی ارزان و مناسب فراهم آورد. البته انواع دیگری از ارزهای دولتی مانند ارز نیمایی و یا ارز اشخاص و توافقی نیز وجود دارد که آن‌ها نیز نسبت به ارز آزاد ارزان‌تر بوده و از ثبات بیشتری بهره‌مند هستند. انواع این ارزها با توجه به امتیازات خود برای دیگر سطوح اولویت بندی کالاها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قانون شکنی های استفاده از ارز دولتی
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که واحد شرایط دریافت ارزهای دولتی هستند باید از یکسری از اصول و قوانین تعیین شده پیروی کنند. اول اینکه آن‌ها باید تمامی اطلاعات مربوط به معاملات خود را در سامانه‌های مربوطه ثبت کنند. دوم اینکه آن‌ها باید تمامی فرایند خرید و فروش ارزهای دولتی را در سامانه‌ها و بانک‌ها و صرافی‌های معتبر و معرفی شده انجام بدهند و از همه مهم تر اینکه آن‌ها حق استفاده از ارزهای دولتی را جز در خصوص معاملات کالاهای تأیید شده نخواهند داشت و انجام هر فعالیتی به غیر از آنچه ثبت شده است غیر قانونی بوده و مجازات‌های قانونی را در پی خواهد داشت. با این وجود افراد زیادی هستند که در میان این قوانین موجود دست به کج روی می‌زنند و فعالیت‌هایی متفرقه با ارز نیمایی یا ارز دولتی خود انجام می‌دهند.
جایگاه لوازم آرایشی و بهداشتی در ارز پرداختی صرافی‌های دولتی
انواع لوازم آرایشی و بهداشتی جزو لوازم و کالاهای غیر اساسی قرار می‌گیرند و به آن‌ها ارز دولتی و ارز نیمایی به هیچ عنوان تعلق نمی‌گیرد. ممکن است که ارزهای توافقی و ارز اشخاص با توجه به شرایط خاص برای معاملات این چنینی استفاده شود اما به دلیل عدم وجود اولویت و ضرورت امتیازات ویژه برای واردات آن‌ها اختصاص نخواهد یافت. البته لوازم بهداشتی تا آن جایی که حکم دارو و ضرورت داشته باشند در دسته لوازم اساسی قرار خواهند گرفت اما لوازمی که به منظور پیرایش و آرایش مورد استفاده قرار می‌گیرند به هیچ عنوان اجازه استفاده از ارزهای ویژه و اختصاصی را ندارند.
هدر رفت امتیازات ارزی
با وجود اینکه دولت به شکل مستقیم و واضح لیست کالاهای ضروری و اصول استفاده از امتیازات ارزی را مشخص کرده است با این وجود همچنان افرادی هستند که از نام‌های خود برای تخلف با ارز دولتی که توسط صرافی دریافت کرده‌اند می‌کنند. در سال گذشته بخش زیادی از این امتیازات ارزی به ارزش ۴۱۷ میلیون دلار تنها با خرید لوازم آرایشی به شکل غیر قانونی هدر رفت. سرمایه دولتی که می‌توانست برای خرید داروهای خارجی و یا مایحتاج اصلی مردم شود و قیمت را برای آن‌ها کاهش بدهد صرف واردات لوازم غیرضروری‌ای مانند انواع پودرهای آرایشی٬ لاک‌های ناخن ٬دستمال مرطوب و نمونه‌هایی مانند این شد. این افراد با توجه به نظارت‌های موجوده دستگیر شده و ملزم به پاسخگویی خواهند بود.
جمع بندی
ارزهای دولتی طرحی از سوی مقامات برای کنترل قیمت‌های کالاهای اساسی و حمایت از بازرگانان هستند. قوانین سفت و سخت و سامانه‌های اختصاصی‌ای برای مدیریت امور مربوط به دریافت و خرید و فروش این ارزهای امتیازی طراحی شده‌اند. تمامی بازرگانانی که به معاملاتی در خصوص کالاهای اساسی طبق اولویت بندی‌های ارائه شده هستند می‌توانند ارز دریافت کنند و ملزم به استفاده از این ارز برای خرید و عرضه کالاهای اساسی هستند. لوازم آرایشی و بهداشتی نمونه‌ای از کالاهای غیرضروری هستند که به شکل غیرقانونی توسط واجدین شرایط دریافت ارزهای دولتی خریداری شده‌اند.
