سامانه اینترنتی نیما مخفف « نظام یکپارچه معاملات ارزی» است. این سامانه در سال ۹۷ از سوی بانک مرکزی ایران به جهت یکپارچه کردن بازار و سامان بخشیدن به معاملات ارزی در حوزه واردات و صادرات کشور راه اندازی شده است. بازرگانان برای تامین ارز مورد نیازشان جهت وارد کردن کالا می توانند با ثبت نام در سامانه نیما ارز مورد نیازشان را تامین کنند. این سامانه در واقع برای بهبود بخشیدن به معاملات ارزی و همچنین جهت خرید و فروش آنلاین ارز ایجاد شده است. این سامانه باعث تسهیل امور متقاضیان و عرضه کنندگان ارز، در بازار معاملات ارزی می شود.
تهیه ارز جهت واردات کالا
در عرصه واردات و صادرات سامانه نیما نقش یک رابط را میان سامانه جامع تجارت و سامانه سنا که جهت خرید و فروش داخلی ارز است، ایفا می کند. سامانه نیما توانست با جمع کردن بازرگانان و بانک ها و صرافی ها در یک پروتال معاملات ارزی را رونق جدی ببخشد. بازرگانان، ارز مورد نیاز برای واردات کالاهایشان را به دو روش می توانند تامین کنند:
روش بانکی
در این روش وارد کنندگان جهت خرید کالا از خارج از کشور در سامانه تجارت و بانک مرکزی ثبت سفارش می کنند. بانک مرکزی ارز مورد نیازشان را از طریق پرتال ارز تامین می کند و از طریق کارگزاران بین بانکی که در ایران و کشور مقصد وجود دارد به فروشنده می پردازد.
روش غیر بانکی
در این روش بازرگانان با ثبت سفارش در سامانه نیما می توانند ارز مورد نیازشان را تامین کنند. این روش بیشتر به دلیل وجود تحریم ها علیه ایران ایجاد شد که در این روش صرافی ها به جای بانک ها نقش اصلی را ایفا می کنند. صرافی ها به محض اینکه شخصی در سامانه نیما ثبت سفارش کند می توانند سفارش او را ببینند و قیمت پیشنهادی خود را بدهند. بازرگانان نیز در این بین با پیشنهادهای متعدد رو به رو می شوند و می توانند از میان صرافی ها یکی را انتخاب و ارز مورد نیازشان را تامین کنند.
مزایای استفاده از ارز نیمایی
سامانه نیما متشکل از ۴ عضو اصلی می باشد. که اساس تشکیل شدن این سامانه می باشند. در راس این سامانه واردکنندگان کالا به عنوان افراد متقاضی خرید ارز و دوم صاردکنندگان کالاها به عنوان عرضه کننده ی ارز می باشند (صادرکنندگان شامل دولت به عنوان صادرکننده نفت می باشد). عنصر سوم موجود در این سامانه شامل بانک ها و صرافی ها می باشد که ارز را از صادرکنندگان به واردکنندگان هدایت می کنند و در نهایت سیاست گذار که بر اساس میزان منابع موجود و ارز عرضه شده دامنه قیمت ارز را تعیین می کند.
استفاده از سامانه نیما باعث می شود که تمام معاملات زیر نظر سازمانی واحد انجام شود تا از خروج ارز بدون خرید کالا از کشور جلوگیری شود. در گذشته بارها مشاهده شده است که ناگهان ارز بسیار زیادی از کشور خارج شده است. این نشان می دهد که یا در آن زمان صادراتی صورت نگرفته است یا واردات در بانک ها به ثبت رسیده اما هیچ کالایی وارد بازار نشده است. همین باعث شد تا کشور نیاز به وجود سامانه نیما را ضروری بداند تا از این کم اظهاری یا بیش اظهاری ها جلوگیری شود.
چگونه می توانیم ارز نیمایی تهیه کنیم؟
برای تهیه ارز نیمایی واردکنندگان درخواست غیر بانکی خود را در سامانه تجارت ثبت می کند. با توجه به توافقات ایجاد شده بین سامانه تجارت، صنعت و معدن و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، این درخواست به صورت خودکار و آنلاین به سامانه نیما منتقل می شود. صرافی ها و بازرگانان موجود در سامانه نیما این درخواست را مشاهده می کنند و پیشنهاد خود را برای فروش ارزشان به متقاضیان می دهند. متقاضیان نیز می توانند از بین پیشنهادات یکی را انتخاب نموده و ارز مورد نیازشان را خریداری کنند.
سامانه نیما با هدف تسهیل در تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان در یک محیط امن و یکپارچه ایجاد شده است. برای تجارت، واردات و صادرات کالا افراد نیاز به ارز دارند. اما کسری های ناگهانی ارز باعث شده است که گاهی کشور با کاهش شدید ارز رو به رو شود. این امر می توانست به دلیل ثبت سفارش و دریافت ارز توسط افراد سودجو صورت گرفته باشد که در قبال دریافت ارز هیچ کالایی را وارد کشور نکرده بودند. همچنین کشور پس از وجود تحریم ها و ناتوانی در انتقال ارز از طریق کارگزاران بین بانکی به فکر استفاده از یک سامانه جامع افتاد که در آن هم صرافی ها و هم صادرکنندگان کالا حضور دارند. بنابراین واردکنندگان کالا با ثبت نام در این سامانه دیگر نگرانی بابت تامین ارز خود نخواهند داشت. این سامانه باعث شده است که معاملات ارزی زیر نظر دستگاه های نظارتی انجام گیرد و از سو استفاده های افراد سودجو تا حدی جلوگیری کند.
