سکه ها از زمان قدیم به روش های مختلفی ساخته می شدند. اما در ایران تا دوره قاجار سکه به صورت دست ساز ساخته می شد. سکه های دست ساز به ضرب چکش ساخته می شدند. ورقه ی نازکی از مس، نقره یا طلا روی سندانی شکل سکه روی آن حک شده بود قار می نامیدند و با یک چکش که روی دیگر سکه روی آن حک شده بود میزدند. در اواخر قرن هجدهم تا دوازدهم میلادی ماشین بخار تولید شد. اولین ضربخانه ایران در شهر تبریز و در دهه ی ۱۲۳۵ تا ۱۲۴۵ ساخته شده بود. سال ها است که مردم بیشتر مبادلات خود را بوسیله ارز هایی که نام های متفاوتی در جهان و حتی ایران  مانند ارز دولتی، ارز نیمایی و غیره انجام می دهند. امروزه استفاده روزمره سکه بسیار کم شده است، اما سکه ها هنوز هم جایگاه خود ار در جهان حفظ کرده اند. در ادامه می خواهیم با نحوه ساخت سکه ها و روش تشخیص سکه های تقلبی از اصل آن ها آشنا شویم.

سنگ طلا

روش ساخت سکه ماشینی

سکه های دست ساز شکل واحدی نداشتند و گبرخی لبه دار و برخی گرد بودند. در قرن هفده میلادی ماشین بخار ساخته شد و بعد از آن برای ساخت سکه از این ماشین استفاده شد. در حال حاضر نیز ساخت سکه به روش جدید و به شکل ماشینی ساخته می شود تا تمامی سکه ها از نظر شکل، اندازه و قطر هم شکل باشند. ساخت سکه های امروزی در ۴ مرحله انجام می شود. که هر مرحله را به اختصار توضیح می دهیم.

مرحله اول طراحی قالب

طراحی به دو صورت انجام می شود. در حالت اول طراحان، طرح های مختلفی برای سکه را روی کاغذ رسم می کنند و در حالت دوم طراحان با استفاده از پلاستر طرح سکه را در مقیاس بزرگتر می سازند. این طرح ها برای انتخاب نهایی برای مسئول تصمیم گیرنده ارسال می شود.

  چرا دلار ارز جهانی است

مرحله دوم ساخت قالب

ساخت قالب ۲ مرحله دارد. در مرحله اول هاب اصلی Master Hub بوسیله ماشین (cnc) ساخنه می شود. این دستگاه مدل پلاستری را اسکن کرده و در مقیاس واقعی سکه می سازد.این مرحله ۱۲ ساعت طول می کشد. مرحله ی بعدی هابینگ یا  تولید قالب اصلی Master Die است. با دستگاه پرس هیدرولیکی نقش سکه روی هاب اصلی زده می شود. سپس آن را تحت حرارت قرار داده و برای بار دوم این قطعه را به همراه هاب اصلی پرس می کنند.

مرحله سوم تولید پولک Planchet

پولک ها برای هر نوع سکه با هر نوع ضخامت و فلزی بوسیله دستگاه پرس تولید می شوند. پولک ها پس از آن حرارت داده می شوند تا برای ضرب نرم شوند. این پولک ها پس از شست و شو و خشک شدن به مرحله لبه گذاری Upsetting منتقل می شوند. پولک ها را درون آسیاب قرار می دهند با چرخیدن پولک ها، دیواره آسیاب به پولک ها فشار می آورد و به مرور لبه های پولک بوسیله نعل شکل می گیرند.

مرحله ی چهارم ضرب سکه

دستگاه ضرب سکه در هر ثانیه ۱۲ سکه ضرب می کند. پولک ها لبه گذاری شده به این مرحله منتقل می شوند تا پرس شوند. برای ضرب سکه از دو قالب چکش روی سکه و از سندان در زیر سکه استفاده می شود. این دو قالب نقش را بر روی پولک حک می کنند. قالب سوم به نام کولار نیز سکه را نگه می دارد و این قالب به عنوان مسئول حک کردن کنگره های دور سکه نیز عمل می کند.

  لیست کالاهای مشمول ارز نیمایی سال 1401

پس از انجام این ۴ مرحله سکه ها جهت کنترل کیفی ارسال می شوند. چنانچه در سکه ها بی کیفیتی مشاهده شدنشان از فرسایش قالب است و لازم است سکه بازیافت شود. در نهایت سکه های با کیفیت بسته بندی شده و به بازار عرضه می شوند.

سکه طلا

روش تشخیص سکه های تقلبی از اصل

برای تشخیص سکه های اصل از تقلبی راه های بسیاری وجود دارد. در ادامه به ۸ نکته مهم که می توان از آنها جهت تشخیص سکه تقلبی از اصل استفاده کرد اشاره می کنیم.

وزن

توجه به وزن  می تواند یکی از روش های تشخیص سکه تقلبی از اصل باشد. وزن سکه های تمام بهار آزادی یک عدد ثابت است که معمولا ۸٫۱۳ گرم است و با وکیوم مقدار آن ۱۰٫۵ تا ۱۱٫۵ گرم است. چنانچه سکه خریداری شده وزن کمتری داشت به اصالت آن می توان شک کرد.

رنگ

رنگ سکه نه باید خیلی زرد  باشد و نه خیلی سفید. برای اطمینان از رنگ آن میتوانید آن را  با یک سکه اصل که از اصالت آن مطمئن هستید و یا با طلا مقایسه کنید.

قطر

سکه های اصل قطرشان ۲۲ میلی متر است و  ارتفاع آن در همه جای سکه یکسان است. سکه های اصل کاملا گرد هستند.

ضرب

سکه ای اصلی باید کنگره هایش همه یکنواخت و با فاصله یکسان باشد و آجرچینی گنبد و بارگاه امام نیز تمیز و دقیق باشد. سال ضرب سکه در سکه های بانکی نیز یکی ازمواردی است که در سکه های اصل قابل توجه است. جای نقطه های کلمه بانک مرکزی در تشخیص سکه ی اصلی بسیار مهم است.

  تشخیص یورو اصل با موبایل امکان پذیر است؟

نوع بسته بندی

بسته بندی سکه های اصلی هیچ حباب یا بادکردگی ندارد و داشتن هولوگرام و سریال انحصاری نیز برای هر سکه اجباری است. در خرید سکه حتما به مقوای موجود در بسته بندی دقت کنید که کاغذ آن رنگ پریده نباشد.

فروشنده

خرید سکه از فروشنده هایی که حتما جواز خرید و فروش سکه دارند می تواند جلوی خرید سکه های تقلبی را بگیرد.

عیار

بوسیله ی سنگ محک و تیزاب میتوانیم عیار سکه را بسنجیم. عیار سکه ی اصلی ۹۰۰ است.

صدا

سکه اصلی را وقتی به هوا می انداریم یا روی سنگ و شیشه می کشیم صدای تیزی خواهد داشت. صدای سکه اصلی باید زنگ دار و تیز باشد و بم و خشک نباشد.

سکه های امامی

سکه های از قدیم الایام یکی از پول های رایج اکثر کشورها بودند که در جنس های مختلف آهنی، مسی، نقره ای و طلا ساخته می شدند. در گذشته ساخت سکه ها به روش دستی و با ضرب چکش انجام می شد. در قرن هفدهم در اروپا اولین ماشین بخار ضرب سکه ساخته شد. در ایران نیز در تبریز اولین ضرابخانه ساخته شد. در حال حاضر سکه ها به صورت ماشینی ساخته می شوند و برای تشخیص سکه های اصل از تقلبی نیز راه های متعددی است که برخی از آن ها توجه به ظاهر سکه، صدا، رنگ و عیار آن است.دلار (قیمت دلار ) و اسکناس ها هم مث سکه های دارای اصل و تقلبی هستند.