در این نوشتار به موضوع چرا دلار ارز جهانی است می پردازیم ارز جهانی به ارزی گفته می شود که به منظور داد و ستد در اقصی نقاط دنیا مورد پذیرش باشد. ارز های مرسوم در سطح جهان بسیار زیاد هستند این ارزها برای داد و ستد های بین المللی به کار برده می شوند، که پرطرفدارترین آن ها دلار آمریکا، یورو و ین هستند.
به اسم دیگر ارز جهانی، ارز ذخیره ای گفته می شود. در میان تمام ارزها، دلار پرطرفدارترین ارز محسوب می شود. به گونه ای که ۶۴ درصد بانک های مرکزی معروف در دنیا از این ارز به عنوان ارز ذخیره ای مصرف می کنند. این خود موجب می گردد تا دلار به عنوان ارز غیر رسمی بین المللی شود با اینکه عنوان رسمی در دنیا ندارد.
در واقع، ۱۸۵ ارز مطابق لیست استاندارد های جهانی در دنیا وجود دارد که اغلب این ارزها تنها در داخل کشور به کار برده می شود. می توان هر یک از این ارزها را با ارز دلار جایگزین نمود اما به علل گوناگون، این کار در عمل انجام نشدنی است.
اقتصاد توانمند آمریکا تا اندازه ای بهای دلار را نگه می دارد به همین علت است که ارز دلار، قدرتمندترین ارز دنیا به شمار می آید. مبلغ ۵۸۰ میلیارد دلار در خارج از ایالات متحده آمریکا مصرف می شود که ۶۵ درصد از کل ارز دلار را به خود اختصاص می دهد. ۷۵ درصد از ۵۸۰ میلیارد دلار، وجه ۱۰۰ دلاری، ۵۵ درصد از وجه ۵۰ دلاری و ۶۰ درصد از وجه ۲۰ دلاری را مورد استفاده قرار می دهند. اغلب این اسکناس ها در کشورهای اتحاد شوروی سابق و آمریکای لاتین وجود دارند.
از جمله دلایلی که می تواند باعث شود دلار جهانی باشد اسکناس بودن آن است. یکی دیگر از علل آن این است که بیشتر از ۳/۱ تولید ناخالص داخلی کشورهای دنیا با دلار معامله می شوند و دربرگیرنده ۷ کشور هستند که دلار را به عنوان ارز مورد معامله خود، مصوب کرده اند. ۸۹ کشور دیگر، قیمت ارز خود را در مقایسه با نرخ دلار حفظ می‌کنند. در اکثر صرافی های جهان، دلار مشخص کننده است به گونه ای که ۸۵ درصد از عملکردهای موسسه صرافی فارکس (Forex) با دلار آمریکا صورت می پذیرد. سوای بر این، ۳۹ درصد از وام ها به صورت دلار ارائه داده می شود، بنابراین بانک های خارجی به مقادیر زیادی از دلار احتیاج دارند تا بتوانند از شغل شان درآمد کسب کنند.
به عنوان مثال، در زمان آشفتگی مالی در سال ۲۰۰۸، بانک های غیرآمریکایی سرمایه ای برابر ۲۷ تریلیون دلار داشتند، ولی دارایی آمریکا ۱۸ تریلیون دلار بود. موسسه رزرو فدرال آمریکا فرآیند مبادلات دلار را بالا برد داد تا دلار بانک های جهان را تخلیه نماید.
آن آشفتگی مالی حتی موجب گشت تا دلار، در مقادیر فراوان تری به کار برده شود. در سال ۲۰۱۷، بانک های کشورهای ژاپن، آلمان، فرانسه و انگلستان سرمایه بسیار زیادی از دلار در دست داشتند. قوانین بانکی از آشفتگی های مالی پیشگیری می کرد که خود موجب کاسته شدن موجودی دلار می گشت، از سوی دیگر موسسه رزرو فدرال آمریکا ارزش صندوق خود را بالا برد تا تمام این موارد موجب افت ارائه ارز، به شکل دلار شود.
یکی دیگر از دلایل قدرتمند بودن ارز دلار را می توان از شدت علاقه دولت های گوناگون، به حفظ ارز دلار در ارزهای ذخیره ای خارجی خود، دانست. حتی دولت های این کشورها از مسافران و مشاغل گوناگون داخلی خود نیز، ارز دلار اخذ می کنند تا آن سرمایه خود را با این ارز جهانی بالا ببرند.
مطلب پیشنهادی : خرید یورو
معرفی دلار فدرال
در ادامه نوشتار چرا دلار ارز جهانی است به موضوع معرفی دلار فدرال می پردازیم، اولین دلار کاغذی در سال ۱۲۹۳ خورشیدی از طرف بانک فدرال رزرو آمریکا چاپ شد و ۶۰ سال بعد، به صورت رسمی به ارز ذخیره جهانی تبدیل شد. هر چند که برتری این ارز پس از چاپ اولین اسکناس دلار در جهان شروع شد.
تجمع دلار به عنوان ارز ذخیره ای جهانی این برتری های قابل ملاحظه را به اقتصاد آمریکا اختصاص داده است. آمریکا افزون بر داشتن کسری تراز واریزی های کلان، می تواند مخارج و بودجه مصرفی را بیشتر از تولید داخلی فراهم نماید و به سرمایه گذاری هایی اقدام کند که بسیار بالاتر از دارایی های داخلی آن است، چون که خارجی ها تمایل دارند سرمایه های خود را به دلار زیاد کنند.
معرفی پشتوانه دلار
این یک واقعیت غیر قابل انکار است که دیگر دلار نمی تواند برای ارز ذخیره ای در جهان حرف اول را بزند. دومین ارز ذخیره ای جهان پس از دلار، یورو است. ۹/۱۹ درصد از ارزهای ذخیره ای بانک های مرکزی معروف در دنیا، در سه ماه دوم سال ۲۰۱۷، یورو به شمار می آمده است. چنان چه آشفتگی منطقه یورو مرتفع شود، ارز یورو این ظرفیت را در خود دارد که به ارز جهانی تبدیل شود. ولی آشفتگی منطقه یورو در وضعیت فعلی، تحقق آن را دشوار کرده است.
مطلب پیشنهادی : خرید دلار
«نظام اقتصادی جهانی معاصر از سال ۱۹۷۱ به این طرف به طلا وابستگی ندارد. سامانه نرخ ارز شناور با مبنا قرار دادن تغییر پذیری نرخ معاملات ارزهای جهان، به صورت خودکار موجب از بین رفتن سامانه قبلی شد.»
در این نوشتار به موضوع چرا دلار ارز جهانی است پرداخته شد. یکی از سوالات بسیار مهمی که معامله گران ارز می کنند این است که چرا دلار ارز جهانی است، در پاسخ به این پرسش باید بگوییم دلایل زیادی این موضوع دارد یکی از آنها این است که دلار نخستین ارزی بوده که در جهان توزیع شده است.
