نرخ دلار چه تاثیراتی بر روی قیمت کالاهای اساسی می گذارد؟

دلار (Dollar) واحد پولی کشورهای بسیاری مثل کانادا، استرالیا، نیوزیلند و سنگاپور است اما ارزشمندترین واحد پولی جهان همان دلار کشور ایالات متحده آمریکا می باشد. علی رغم اینکه اقتصاد کشورها نوساناتی دارد اما “دلار آمریکا” همچنان یک ارز بسیار قوی در معاملات ارزی به شمار می رود. یکی از دلایل ثبات دلار این است که کشور ایالات متحده آمریکا به لحاظ سیاسی و همینطور اقتصادی بسیار با ثبات است و مثل لیر ترکیه بسیار کم دچار نوسان می شود. امروزه بیشتر از ۱٫۹ تریلیون دلار آمریکا در سراسر جهان در حال خرید و فروش است. نرخ دلار آمریکا علاوه بر کشور های دنیا بر اقتصاد ایران نیز تاثیرات قابل توجه می گذارد. در حال حاضر دلار آمریکا ، تاثیرگذارترین و ارزشمندترین ارز معمول و رایج بین کشورهای دنیا می باشد و در خرید و فروش آن باید بسیار دقت کنید. نرخ دلار ممکن است روی یک کشور، تاثیر مثبت یا تاثیر منفی بگذارد. در ادامه می خواهیم به بررسی تاثیرات دلار بر روی کالاهای اساسی بپردازیم.

تاثیر دلار در ارزان یا گران شدن کالاهای اساسی

با سقوط قیمت دلار قیمت کالاهای اساسی کاهش و با افزایش قیمت دلار قیمت کالاهای اساسی نیز افزایش می یابد. معمولا کاهش قیمت ها براساس کاهش قیمت دلار بسیار دیرتر از افزایش آن ها اتفاق میفتد و ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد. بنابراین تاثیر به سزایی در اقتصاد کشور ایران و معیشت مردم دارد. مهمترین بهانه ای که واردکنندگان و تولید کنندگان برای افزایش قیمت دارند، بالا رفتن قیمت ارز است. وقتی قیمت ارز پایین می رود، هفته ها یا ماه ها طول می کشد، که قیمت ها پایین بروند، اما وقتی قیمت ارز بالا می رود قیمت کالا طی یک روز افزایش قابل توجهی می یابد. با حذف ارزهایی مثل ارز دولتی و یا از نوع نیما رقابت در کشور شکل می گیرد، زیرا ایرانی هایی که خارج از کشور هستند، سرمایه خود را به داخل کشور منتقل می کنند. با پایین آمدن قیمت دلار در ۲ یا ۳ ماه آینده، قیمت مواد غذائی به شدت کاهش می یابد.

فهرست کالاهای اساسی با ارز دولتی

بیاییم اول تعریفی از کالاهای اساسی برای شما داشته باشیم. برخی از کالاها به دلیل کاربرد بیشتر مردم از آن ها، تاثیرات اساسی بر روی بازار عرضه و تقاضا می گذارند، که جزو کالاهای اساسی در نظر گرفته می شوند. در واقع این نوع کالاها، جزو اساسی ترین و اصلی ترین کالاها برای زندگی و معیشت مردم هستند. کالای اساسی به کالایی می گویند، که نیاز اساسی مشتری را تامین می کند.

در ادامه به فهرست برخی کالاهای اساسی که ارز دولتی به آن تعلق می گیرد، اشاره می کنیم:

• مرغ
• گندم
• انواع بذر
• شکر خام
• تخم مرغ
• برنج خارجی
• کاغذ روزنامه
• لاستیک سنگین
• گوشت قرمز سبک گرم
• سموم تکنیکال شیمیایی
• روغن خوراکی نیمه جامد و مایع

کالاهای اساسی و افزایش قیمت

افزایش نرخ دلار، قیمت کالاهای اساسی مثل مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ و لبنیات و غیره را که بر زندگی و معیشت مردم تاثیر می گذارد و باعث افزایش آن ها می شود. همچنین افزایش نرخ دلار، باعث نقدینگی سرگردان به فعالیت های غیرمولد برود و نیز سفته بازی را به دنبال دارد. افزایش نرخ دلار، سبب می شود که واحدهای تولیدی با حجم کمتری کالاهای اساسی که در داخل تولید می شود را بسازند، پس افزایش نرخ دلار بر کارگاه های تولیدی و صنعتی نیز تاثیر می گذارد. همچنین حجم صادرات و واردات کشور را به طور جدی، با اختلال ایجاد می کند و اقتصاد کشور را با زیان های فروانی مواجه می کند.

تاثیر کالاهای واسطه ای بر کالاهای اساسی

کالاهای واسطه ای، مواد و کالاهایی هستند که کارخانجات برای تولید از آن ها استفاده می کنند. کالاهای واسطه ای در واقع مکمل کالاهای اساسی هستند، برای مثال اگر به دلیل افزایش قیمت نرخ دلار یک کارخانه نتواند یک دستگاه خرد کن مرغ را تولید کند، این بر روی کالای اساسی مثل “مرغ” تاثیر می گذارد. کالاهای واسطه ای اگر با افزایش نرخ دلار گران یا ارزان بشوند، به طبع آن تاثیراتی روی کالای اساسی دارند.

افزایش نرخ دلار و تشویق به صادرات

نرخ دلار وقتی افزایش پیدا می کند، صادرات را تشویق می کند زیرا قیمت تمام شده یک کالا در ایران و همچنین خدمات تولیدی نیز نسبت به آن بازار هدف کمتر می شود و قدرت رقابت کالاهای صادراتی افزایش می یابد. بعضی از کشورهای که صادرکننده مثل چین و هند به طور مصنوعی ارزش پول خود را در برابر ارز های خارجی پایین می آورند تا به صادرکنندگان خود انگیزه بدهند. این موارد باعث بهبود کسب و کار آن ها می گذارد که تاثیر به سزایی در کالاهای اساسی مردم دارد.

تاثیرات دیگر نوسانات نرخ دلار و تامین کالاهای اساسی

تاثیرات سیاسی جز جدایی ناپذیر افزایش یا کاهش نرخ ارز و در نتیجه بر روی کالاهای اساسی نیز تاثیر می گذارد. مثلا فرض کنید یک رییس جمهور در یک کشور بر سر کار بیاید یا اینکه دستوراتی صادر بشود که اینها همه بر روی افزایش یا کاهش نرخ دلار و در نتیجه قیمت کالاهای اساسی تاثیر گذار است. عواملی مثل تحریم نیز بر روی قیمت ارز دلار و در نتیجه تامین کالاهای اساسی و معیشت مردم تاثیرگذار است. همچنین اقتصاد کشور می تواند بر روی کاهش یا افزایش نرخ دلار تاثیر بگذارد و در نتیجه با این نوسانات در قدرت خرید کالاهای اساسی توسط مردم تاثیر بگذارد.

جمع بندی

همانطور که گفتیم واحد پولی دلار از تاثیرگذارترین نرخ های ارز در کل دنیا است که روی کشور ایران و بسیار از کشورها تاثیر می گذارد. عواملی مانند عوامل سیاسی یا عواملی مثل اقتصاد بسیار تاثیرگذار است. افزایش یا کاهش دلار تاثیر مستقیمی بر روی افزایش یا کاهش قیمت کالاهای اساسی دارد. به نسبتی که نرخ دلار افزایش بیابد، قیمت های کالاهای اساسی افزایش یافته و با کاهش نرخ دلار قیمت کالاهای اساسی هم کاهش می یابد. کالاهایی مثل مرغ، تخم مرغ، برنج و غیره جز کالاهای اساسی هستند که ارز دولتی به آن ها تعلق می گیرد. همچنین افزایش نرخ دلار باعث می شود که قیمت کالاهای اساسی به سرعت افزایش یابد ولی با کاهش نرخ دلار ممکن است کاهش قیمت کالاهای اساسی چند هفته یا بیشتر طول بکشد.