سامانه نیما در نظر داشت تا یک محیط سالم رقابتی میان صرافان برای معامله های ارزی به ویژه خرید و فروش ارز صادراتی برقرار کند. این سامانه توانست پس از کارکرد مثبت خود زمینه ای را فراهم سازد تا در آن تجار قادر باشند عملکرد صرافان را ارزیابی کنند.

نزدیک به دو سال است که از راه انداختن درگاه نیما ( نظام یکپارچه معاملات ارزی) می گذرد، در این درگاه سوای بر عرضه اطلاعات آماری شفاف از چگونگی خرید و فروش ارز به وجود آمده از صادرات به دولت، موقعیتی را به وجود آورده تا واردکنندگان و صادرکنندگان در یک وضعیت امن، معامله های وابسته به ارزهای تولید شده از صادرات و خرید ارز جهت فراهم کردن ارز وارداتی را در پیش بگیرند.

تا قبل از راه انداختن درگاه نیما، نه فقط دولت بلکه بانک مرکزی نیز به عنوان سرپرست و سیاست گذار ارزی در کشور به جز درآمد به وجود آمده از صادرات نفت، اطلاعاتی از حجم ارز موجود در کشور به خصوص ارز تولید شده از صادرات صورت مشخصی نداشت. فقط آمار برآمده از ارزهای به وجود آمده از فروش نفت کشور بود که خرید دلار و فروش آن در خزانه ثبت می شد. دولت به هیچ عنوان اطلاع دقیقی از حجم فروش و صادرات کالا در اختیار نداشت، همچنین عملا نمی توانست این قسمت از درآمدهای ارزی کشور، را استفاده کند.

آیا سامانه نیما باعث رقابت بهتر میان صرافان شده است؟

در حال حاضر با کارکرد پیروزمندانه نسبی درگاه نیما، هر چند که بعضی موانع و مشکلاتی بر سر راه این درگاه قرار گرفت که البته برطرف گردید، فعلا سامانه نیما به راه منسجم جهت فروش ارز صادراتی و اختصاص دادن آن به واردکنندگان شده است. به علت بستررسازی موفق بانک مرکزی در برگشت ارز صادراتی، عرصه را برای آشکار بودن معامله ها برقرار نموده همچنین زمینه رقابتی شدن را به جهت کشف نرخ حواله نیمایی به وجود آورده است.

طبق اعلام خبرگزاری مهر، در حال حاضر، امکانی در درگاه نیما تعبیه شده که بتوان نظارت دقیقی روی کارکرد صرافان داشت. اخیرا در قسمت خرید ارز در درگاه جامع تجارت، زمینه ای فراهم شده تا نظرات اقتصادی و بازیگران درگاه نیما را نسبت به کارکرد صرافان جویا شد.

درحقیقت راه اندازی سامانه نیما در برگیرنده چندین هدف بود که یکی از آن ها فراهم کردن محیط رقابتی سالم بین صرافان است. در این محیط صرافان قادر خواهند بود تا با هزینه و دلهره کمتری، ارز مورد نیاز خود را فراهم نمایند. همچنین صرافی ها به منظور افزایش ارتقا سطح بهره وری در تلاش هستند.

در این سامانه امکانی فراهم شده است تا بازرگان بتواند پایان معامله های خود را ببیند یا اگر از معامله ای منصرف شد آن به نمایش دربیاید. در این فرم سوالاتی به منظور نظارت بازرگان بر معامله و ارزیابی عملکرد صرافان موجود است.

بنابراین، اکنون با گردآوری اطلاعات این فرم ها، برای هر کدام از صرافی ها یک پروفایلی ثبت شده است که در موقع برگزیدن پیشنهاد به بازرگان نشان داده خواهد شد. بدین سان واردکننده قادر است با دیدن امتیاز صرافی ها، صرافی مورد نظر خود را بر گزیند.

در این بین، فضایی فراهم شده تا بتوان نتیجه های نظرسنجی واردکنندگان از کارکرد صرافی ها در درگاه نیما را مشاهده نمود. با چنین نگرشی، سوای بر این که در درگاه نیما بخشی برای ثبت شکایت از صرافان فعال شده، به گونه ای نظارت از سمت واردکننده بر امور صرافی ها (قیمت یورو و دلار) نیز ارتقا یافته است. با وجود فراهم شدن این محیط تخلفات صرافی ها به پایین ترین میزان خود خواهد رسید. چرا که زمینه ای برای همکاری سودبرندگان درگاه نیما با سیاست گذار، به طور مستقیم به وجود آمده است.